Aansprakelijkheid

Soorten aansprakelijkheid

Uw werknemer kan u aanspreken tot betaling van loon, ook wanneer er even geen werk is. Uw opdrachtgever kan u aanspreken omdat u een ondeugdelijk product heeft geleverd. De overheid kan u aanspreken voor bodemverontreiniging, of het niet tijdig doen van belastingaangifte. Uw verhuurder kan u aanspreken voor de schade die door u ingehuurd personeel is aangebracht en ga zo maar door. Deze voorbeelden kunnen ondergebracht worden in vier soorten aansprakelijkheden: contractuele aansprakelijkheid, wettelijke aansprakelijkheid, schuldaansprakelijkheid en wettelijke aansprakelijkheid. Deze aansprakelijkheden worden hieronder uiteengezet.

1. Contractuele aansprakelijkheid

Als u een overeenkomst heeft gesloten, dan geldt voor de nakoming van de verplichtingen die hieruit voortvloeien, de contractuele aansprakelijkheid. De uitzondering hierop is, dat wanneer er sprake is van overmacht, u in de meeste gevallen niet aangesproken kunt worden. In alle overige gevallen kunt u wel worden aangesproken door de partij met wie u een overeenkomst heeft gesloten. U kunt alleen aansprakelijk worden gesteld wanneer u uw verplichtingen niet bent nagekomen. Een voorbeeld hiervan is dat u aansprakelijk gesteld kan worden voor schade, wanneer u bepaalde zaken te laat levert. Er zal dan wel sprake moeten zijn van een toerekenbare tekortkoming.

2. Wettelijke aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid die wordt beschreven in de wet wordt wettelijke aansprakelijkheid genoemd. Er wordt ook wel gesproken over verbintenissen uit de wet, omdat de rechtsgronden voor deze aansprakelijkheid niet uit een overeenkomst voortvloeien, maar uit de wet. Het gaat om iets doen of juist niet doen dat schade bij een ander veroorzaakt. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en aansprakelijkheid uit rechtmatige daad.

De onrechtmatige daad is geregeld in artikel 6:162 BW. Een voorbeeld van een onrechtmatige daad is wanneer u, een werknemer of opdrachtnemer door onachtzaamheid schade toebrengt aan zaken van een andere partij. U kunt dan aansprakelijk worden gesteld voor de schade die hieruit voorvloeit. Denk hierbij aan een klant die in uw bedrijfshal uitglijdt over een gladde vloer, en daardoor gewond raakt.

De rechtmatige daad is minder bekend. U kunt hierbij denken aan zaakwaarneming, ongerechtvaardigde verrijking en onverschuldigde betaling.

3. Schuldaansprakelijkheid

Het burgerlijk recht maakt verder onderscheid tussen schuld en risico. Bij schuldaansprakelijkheid moet er sprake zijn van enige verwijtbaarheid, bijvoorbeeld doordat u een bepaalde wettelijke norm niet opvolgt of deze veronachtzaamt. Een voorbeeld hiervan is, wanneer u in strijd met de wet, bedrijfsgeheimen van een concurrent steelt. U kunt dan voor diefstal worden aangesproken. Diefstal is daarnaast echter ook onrechtmatig tegenover deze concurrent. Uw concurrent kan u dan op grond daarvan ook nog aansprakelijk stellen voor de schade die hij lijdt.

4. Risicoaansprakelijkheid

Bij risicoaansprakelijkheid speelt de schuldvraag, en dus de verwijtbaarheid, geen rol. U kunt als werkgever aansprakelijk worden gesteld voor fouten van uw werknemers, zonder dat uzelf een verwijt kan worden gemaakt. Een ander voorbeeld is de aansprakelijkheid voor uw bedrijfspand welke een gebrek heeft. Ontstaat door dit gebrek schade doordat een gedeelte van uw dak loslaat en deze het pand van uw buurman beschadigt, dan bent u aansprakelijk op grond van risicoaansprakelijkheid. Dergelijke risico`s worden in de wet omschreven. Omdat verwijtbaarheid geen voorwaarde is, is het noodzakelijk dat de wet regels geeft wanneer men dergelijke risico`s loopt.

Beperken van de aansprakelijkheid

Het is van belang dat u zich als ondernemer bewust bent van uw risico’s en u deze zoveel mogelijk beperkt. Voor het beperken van de contractuele aansprakelijkheid hanteren de meeste ondernemers algemene voorwaarden. Hiermee kunt u de aansprakelijkheid voor bepaalde soorten schade, die een contractpartij kan lijden, uitsluiten. Wanneer u zaken doet met andere ondernemers dan is dit zeer effectief. Tussen ondernemers geldt namelijk een grote mate van contractvrijheid. Consumenten worden echter beschermd. U kunt daarom geen aansprakelijkheid uitsluiten wanneer er sprake is van een gebrek bij verkoop van producten of diensten aan consumenten.

Voor risicoaansprakelijkheid kunt u zich in de meeste gevallen verzekeren. Denk hierbij aan het afsluiten van een bedrijfs- of beroepsaansprakelijkheidsverzekering. Hoe voorzichtig u ook bent, dergelijke schade is nu eenmaal niet volledig te vermijden, ook wanneer er geen sprake is van opzet.

Een belangrijke mogelijkheid, die niet de aansprakelijkheid kan beperken, maar wel de gevolgen daarvan, is uw keuze voor de juiste rechtsvorm of geschikte bedrijfsstructuur. Wanneer u bijvoorbeeld voor een besloten vennootschap (BV) kiest, dan kan u uw aansprakelijkheid beperken tot enkel deze BV. Uw privévermogen blijft dan beschermd. Van belang is wel dat u uw taken als bestuurder van deze BV naar behoren uitvoert. In het ergste geval failleert de BV, maar loopt u als eigenaar geen risico en kunt u een nieuwe onderneming starten. Heeft u een eenmanszaak, dan raakt elke aansprakelijkheid u ook privé. Een eenmanszaak kent namelijk geen afgescheiden vermogen.

Wordt u aansprakelijk gesteld? Heeft iemand schade veroorzaakt en wilt u diegene aansprakelijk stellen? Wilt u meer weten over de eventuele risico’s die uw bedrijf loopt of heeft u andere aan aansprakelijkheidsrecht gerelateerde vragen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op!