In deze Case Story wordt een uitspraak besproken van een kwestie waarin BAAK Juristen een aannemer heeft bijgestaan. De aannemer was aansprakelijk gesteld voor de door haar toegebrachte kabelschade die is ontstaan bij rioleringswerkzaamheden. Benjamin Berghuis bespreekt het vonnis die de kantonrechter heeft gewezen.
KPN heeft in deze kwestie de kabel door de bouwput van de aannemer zelf bovenop een aangelegde rioleringsbuis gelegd. Dat was opvallend aan deze kwestie. Dit heeft KPN gedaan toen de werkzaamheden een paar dagen stil lagen vanwege calamiteiten op een andere locatie. De aannemer heeft de kabel echter niet beschadigd tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden in de bouwput. De schade was pas veroorzaakt bij het egaliseren van de groenstrook naast de bouwput bij het afronden van de werkzaamheden. KPN was van mening dat de schade aan deze ondergrondse kabel voor rekening van Witteveen diende te komen. Een mening die de aannemer niet deelde. De vraag is dan ook of de aannemer aansprakelijk is voor de door haar toegebrachte kabelschade.
Is de aannemer aansprakelijk doordat zij niet heeft voldaan aan haar zorgvuldigheidsverplichting?
Volgens KPN had de aannemer geen geldige graafmelding gedaan omdat er bij de melding een te klein polygoon was opgegeven. Een polygoon is een geselecteerd gebied waar ondergrondse kabels en leidingen kunnen liggen. Hierdoor was de kabel niet zichtbaar op de locatie waar deze is beschadigd. De aannemer heeft daarbij volgens KPN in strijd met de WION (Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten) buiten het polygoon gewerkt. Daarnaast stelde de KPN dat de aannemer niet aan haar zorgvuldigheidsverplichting heeft voldaan. De aannemer zou voorafgaand aan de graafwerkzaamheden niet op de hoogte zijn geweest van de exacte ligging van de kabel. Dit kon de aannemer weten namelijk door middel van het (handmatig) graven van proefsleuven.
KPN stelde dat wanneer de aannemer haar zorgvuldigheidsverplichtingen was nagekomen, de schade niet was ontstaan.
Omkeringsregel bewijslast
Wat deze zaak complex maakte is dat de rechter, als uitzondering op de hoofdregel van art. 150 Rv, de zogenaamde “omkeringsregel” (HR 229 november 2002, NJ 2004, 304 en 305) van toepassing achtte. Deze kan je terug vinden in rechtsoverweging 4.3 van de uitspraak van deze zaak.
Zou de toegebrachte kabelschade ook zijn opgetreden als de aannemer wel een juiste graafmelding had gedaan?
Normaal gesproken is de regel: wie stelt moet bewijzen. De bewijslast voor de stelling dat de aannemer aansprakelijk is voor de schade had dan op KPN gerust. Door deze omkeringsregel toe te passen diende niet KPN, maar de aannemer bewijs te leveren. KPN heeft voor de schade een schadevergoeding gevorderd. De aannemer moest dus aantonen dat de schade ook zou zijn ontstaan als zij een groter polygoon had opgegeven. Ook in het geval dat de aannemer op de betreffende tekening de kabel had zien liggen.
Ter onderbouwing van haar standpunten heeft de aannemer het volgende aangevoerd. Zelfs als de kabel op de tekening zichtbaar zou zijn geweest, dan zou de kabel alsnog door haar geraakt zijn. De kabel was namelijk op 10 cm diepte gelegd in de groenstrook. Conform (onder meer) de NEN zou dat een minimale diepte van 60 cm moeten zijn. De aannemer heeft eveneens gesteld dat zij niet was gehouden proefsleuven te graven. De werkzaamheden betroffen immers het egaliseren van de groenstrook. Daarnaast hoef je er niet op bedacht hoef te zijn dat een kabel slechts 10 cm onder het maaiveld ligt. Een dergelijke kabel had volgens de NEN 1738 en 1739 op een minimale diepte van 60 cm moeten liggen. Bij een grote afwijking had het op de weg van KPN gelegen om hiervoor te waarschuwen.
Is de aannemer aansprakelijk voor de toegebrachte kabelschade?
De rechter heeft als volgt geoordeeld ten aanzien van de onderzoeksplicht van de aannemer c.q. grondroerder. De onderzoeksplicht behoort er voor te zorgen dat de aannemer zeker weet wat de exacte ligging van een kabel is. Dat wil zeggen zowel horizontaal als verticaal. Deze verplichting heeft echter haar begrenzingen daar waar het bijzondere omstandigheden betreft. Dat betekent dat zelfs een zorgvuldig handelende grondroerder daar geen rekening mee hoeft te houden. Dit klemt temeer indien deze bijzondere omstandigheden wel bekend zijn bij de kabel- en leidingbeheerder. KPN heeft slechts de nieuw gelegde kabel in het landelijke kabelregistratiesysteem gevoerd zonder verdere informatie. Hierbij is de aannemer niet geïnformeerd over het feit dat de kabel op slechts zo’n 10 cm diepte ligt. De kabel was namelijk uit het zicht, maar wel binnen de bouwplaats. KPN heeft daarmee haar informatieplicht geschonden.
Het oordeel van de rechter
De rechter is van oordeel dat de aannemer het volgende aannemelijk heeft gemaakt. De schade aan de kabel zou ook zijn opgetreden als zij wel een juiste graafmelding had gedaan. Daarom wijst de rechter de vordering van KPN af. De aannemer is daarom niet aansprakelijk is voor de door haar toegebrachte kabelschade.
De volledige uitspraak lees je hier.
Jurist aansprakelijkheidsrecht
Wordt je aansprakelijk gesteld voor schade en ben je het hier niet mee eens? BAAK Juristen kan jou als ondernemer in diverse aansprakelijkheidskwesties bijstaan.
We snappen het: je wilt je het liefst alleen bezig houden met je werk en niet met juridische geschillen. Daarom hebben we iets voor je: het JuridischZeker abonnement.
Voor €60,- per maand kun jij onbeperkt juridische vragen aan ons stellen. Wij kijken met je mee, helpen je inschatten hoe sterk je staat, en zorgen dat jij geen verkeerde stappen zet. Wel zo prettig als er schade is ontstaan tijdens een werk of je aansprakelijk gesteld wordt.
Geen verrassingen meer. Geen gedoe. Wel altijd juridisch sterk staan.
Meer weten of gelijk aanmelden? Klik hier of stuur ons een berichtje.